กระทรวง อว. – มจธ. เปิดหลักสูตร STIP รุ่นที่ 7 มุ่งผลิตนักออกแบบนโยบายตอบโจทย์ประเทศ
กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดย สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ร่วมกับ สถาบันนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (STIPI) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) เปิดตัวหลักสูตรการออกแบบนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม รุ่นที่ 7 (STI Policy Design: STIP07) โดยมี ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการ สอวช. และ ผศ.ดร.สันติ เจริญพรพัฒนา รองอธิการบดีฝ่ายแผนและยุทธศาสตร์ มจธ. เป็นผู้กล่าวเปิดการอบรม
ดร.สุรชัย กล่าวว่า หลักสูตรนี้มุ่งเน้นถ่ายทอดประสบการณ์การทำนโยบาย และแนวทางการผลักดันนโยบายไปสู่การใช้จริงอย่างเป็นรูปธรรม ต้องได้รับการสนับสนุนจากภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะกลุ่มผู้กำหนดนโยบาย (policy maker) ซึ่งที่ผ่านมา สอวช. มีบทบาทเป็นเสมือนมันสมอง หรือ think tank ของกระทรวง อว. นอกจากนี้ การเข้าร่วมในหลักสูตรฯ ยังช่วยสร้างเครือข่ายนักนโยบาย ทั้งจากหน่วยงานด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) หน่วยงานให้ทุน หน่วยงานวิจัยภาครัฐ มหาวิทยาลัย และภาคเอกชน ที่จะร่วมกันขับเคลื่อนนโยบายและขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศร่วมกันได้ในอนาคต
ด้าน ผศ.ดร.สันติ กล่าวว่า อยากเห็นวงการ วทน. มีคนทำนโยบายดีๆ ออกมามากขึ้น เชื่อว่านโยบายเหล่านี้จะสร้างผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศและพัฒนาอุตสาหกรรมโดยตรงและทันท่วงที ที่ผ่านมามีผู้ร่วมหลักสูตรแล้วมากกว่า 300 คน กระจายอยู่ในภาคส่วนต่างๆ โดยมีเป้าหมายผลักดันให้ประเทศไทยก้าวไปสู่การเป็นประเทศพัฒนาแล้วภายในรุ่นปัจจุบัน
ดร.สุชาต อุดมโสภกิจ ผู้ช่วยผู้อำนวยการ สอวช. แนะนำวัตถุประสงค์ของการจัดหลักสูตร เพื่อพัฒนาหลักสูตรการฝึกอบรมเรื่องการออกแบบนโยบายด้านการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อววน.) และนโยบายสาธารณะ ให้สอดคล้องกับบริบทการทำงานของบุคลากรในหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพิ่มพูนความรู้และประสบการณ์ด้านการพัฒนานโยบายผ่านการจัดทำข้อเสนอนโยบายจริง และสร้างเครือข่ายนักพัฒนานโยบายด้าน อววน.
ดร.แบ๊งค์ งามอรุณโชติ ผู้อำนวยการ STIPI มจธ. กล่าวถึงแนวคิดการออกแบบและเรียนรู้ในหลักสูตร โดยเริ่มตั้งแต่การมองเห็นปัญหา เข้าใจโอกาส และความท้าทายของประเทศ ทำความเข้าใจเครื่องมือ วิเคราะห์และออกแบบนโยบาย การทำโครงงานกลุ่ม และนำไปสู่การสร้างภาคีเครือข่าย โดยในปีนี้มีผู้เข้าร่วมอบรมจาก 36 หน่วยงาน รวม 59 คน
ในการบรรยายหัวข้อ “มองกว้าง มองไกล: Foresight กับประเด็นท้าทายในการพัฒนาประเทศไทยด้วย อววน.” ดร.สุรชัย ชี้ให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกที่รวดเร็ว เช่น วิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การเข้ามาของปัญญาประดิษฐ์ โรคระบาด สังคมสูงวัย และสงครามทางการค้า ซึ่งประเทศไทยต้องมี “เข็มทิศอนาคต” เพื่อชี้ทางว่าควรลงทุนอะไร สร้างคนแบบไหน และพัฒนาวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมไปเพื่ออะไร โดยเน้นย้ำว่าคนทำนโยบายต้องมองกว้าง มองไกล เตรียมพร้อมรับการเปลี่ยนแปลง ทบทวนนโยบายสม่ำเสมอ และทำให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเห็นความสำคัญของนโยบาย
ด้าน ดร.สิริพร พิทยโสภณ รองผู้อำนวยการ สอวช. บรรยายเรื่อง “ประเด็นท้าทายในการพัฒนาประเทศไทยด้วย อววน.” แสดงให้เห็นตัวอย่างการขับเคลื่อนนโยบายที่ สอวช. ดำเนินการ เช่น การเพิ่มจำนวนธุรกิจฐานนวัตกรรม การสร้างแพลตฟอร์มสนับสนุนผู้ประกอบการ กลไก University Holding Company การสร้างเครือข่ายธุรกิจชุมชน การพัฒนาย่านและเมืองวัฒนธรรม และการผลักดันให้เกิดกฎระเบียบที่เอื้อต่อการพัฒนานวัตกรรม